Zes tips voor een RES 2.0 met lokale energie!

Blog van Ruud de Graaf | juli 2021

Bijna alle dertig energieregio’s in Nederland hebben op 1 juli 2021 de eerste versie van de Regionale Energiestrategie (RES 1.0) ingediend. Een mooie en belangrijke mijlpaal voor alle betrokken partijen én een startschot om er verder mee aan de slag te gaan. De energieregio’s gaan nu werken aan concretisering en een verdere uitwerking naar een RES 2.0. Lokale inbedding, betrokkenheid en initiatieven zijn volgens ons cruciaal voor een succesvol vervolg van de RES. Lees daarom onze 6 tips voor een RES met lokale energie!

1. Laat je verrassen

Sta open voor andere inzichten en sluit op voorhand zo min mogelijk uit. Zo blijft de ruimte om oplossingen te bedenken optimaal. Windenergie bijvoorbeeld vooraf uitsluiten (terwijl een zonneveld integreren in een groene omgeving net zo complex kan zijn) geeft een forse beperking in de mogelijkheden en de ambities. Het is veel interessanter om mensen zelf op zoek te laten gaan naar hoe (en waar) vormen van opwek voor hen wel haalbaar en inpasbaar zijn in hun eigen leefomgeving.

2. Durf te dromen

Omarm ideeën en initiatieven die in de kinderschoenen staan. Zo stimuleer je innovatiekracht en eigen initiatief. Als een bepaalde techniek nu nog niet bewezen is, impliceert dat niet dat deze in de toekomst géén factor van belang kan zijn. De RES heeft een lange horizon en vraagt innovatie en ontwikkeling. Een combinatie van bewezen technieken en ruimte voor innovatie door, het liefst lokale, partijen is een must.

3. Praat over ambities niet over techniek

Mensen willen graag een bijdrage leveren aan de transitie naar een duurzame leefomgeving als hun ideeën, wensen en behoeften centraal op de gespreksagenda staan. Opwekken van energie, besparen van energie, de overgang naar duurzame warmtebronnen en maatregelen voor klimaatadaptatie hangen voor bewoners en andere belanghebbenden samen. Biedt ze de kans om dat gesprek op een toegankelijke manier en in samenhang te kunnen voeren. Zonder alle technische details te hoeven snappen dus, of hun agenda in te moeten delen naar het RES, RAS en/of TVW proces. Bijvoorbeeld via een talkshow waarin al deze ingrediënten bij elkaar komen!

4. Realisme ontstaat in het gebied

De noodzaak om bewoners en andere belanghebbenden te betrekken bij de RES staat als een paal boven water. Zonder lokale inbedding en betrokkenheid hebben ambities weinig kans van slagen. Bewoners, ondernemers, grondeigenaren betrekken vraagt om een goede uitnodiging, introductie en ruimte voor initiatief. Lokale agrariërs en ondernemers bijvoorbeeld, kunnen en willen vaak een belangrijke rol spelen en hebben middelen (ook grond) om de energietransitie mogelijk te maken. Hierdoor kunnen steeds beter realistische zoekgebieden voor duurzame initiatieven worden benoemd.

5. Maak een lokaal afwegingskader

Door op zoek te gaan naar wat mensen in het gebied belangrijk vinden kunnen randvoorwaarden worden opgesteld voor verduurzaming. Deze lokale randvoorwaarden kunnen als afwegingskader voor scenario’s, zoekgebieden en initiatieven worden gebruikt (klik hier voor een voorbeeld).

Door ze continu aan te blijven scherpen wordt het een steeds beter instrument voor het sturen en aanjagen van ‘gebiedseigen’ verduurzaming. Benoem daarbij ook randvoorwaarden voor het proces waarin partijen actief zijn. Zo geeft het afwegingskader richting aan de samenwerking.

Een afwegingskader voor een RES kan ook een goede plek krijgen in een lokale omgevingsvisie. Zo borg je de afstemming met andere onderwerpen en de verankering in het lokale ruimtelijke instrumentarium. Essentieel voor de uitvoering van de energietransitie!

6. Werk toe naar concrete resultaten

De horizon van het RES-proces is nog ver weg in de tijd en daarom voor veel mensen een ‘ver van hun bed’ show. Door resultaten te creëren op de kortere termijn kan de betrokkenheid worden vergroot. In deze fase kan dat bijvoorbeeld zijn: een helder uitgangspunt en stappenplan voor initiatiefnemers, gedragen zoekgebieden en concrete initiatieven waar mensen nu al een bijdrage in kunnen leveren.

Wij werken dagelijks aan verschillende omgevingsvisies, RES’en en andere vraagstukken waarbij wij lokale betrokkenheid organiseren om een duidelijke en realistische koers uit te zetten. Bijvoorbeeld in Goeree-Overflakkee of in Renkum.

Kunnen wij je helpen met aanvullende tips of ervaringen om verduurzamingsvraagstukken lokaal beter te verankeren? Neem contact op met ons via info@maakdestad.nl